Περίληψη

Στο παρόν έγγραφο περιγράφονται οι τεχνικές για τη σύνταξη προσβάσιμου περιεχομένου, οι οποίες ισχύουν για όλες τις τεχνολογίες. Σκοπός του παρόντος εγγράφου είναι να βοηθήσει τους συντάκτες περιεχομένου Ιστού που επιθυμούν να υποβάλουν αξίωση συμμόρφωσης με τις "Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0" ([WCAG10]). Ενώ σκοπός των τεχνικών που περιγράφονται στο παρόν έγγραφο είναι να βοηθήσουν τους υπεύθυνους ανάπτυξης να συντάξουν περιεχόμενο Ιστού που συμμορφώνεται με τις "Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0", οι τεχνικές αυτές δεν αποτελούν εγγύηση συμμόρφωσης ούτε είναι ο μοναδικός τρόπος με τον οποίον ένας συντάκτης μπορεί να παράγει συμμορφούμενο περιεχόμενο.

Το παρόν έγγραφο αποτελεί μέρος μιας σειράς εγγράφων σχετικά με τεχνικές για τη σύνταξη προσβάσιμου περιεχομένου Ιστού. Για πληροφορίες σχετικά με άλλα έγγραφα αυτής της σειράς, ανατρέξτε στις "Τεχνικές για τις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0" [WCAG10-TECHS].

Κατάσταση του πρωτοτύπου του παρόντος εγγράφου

Η παρούσα έκδοση δημοσιεύτηκε προκειμένου να διορθωθούν κάποιοι σύνδεσμοι που έπαψαν να ισχύουν στην προηγούμενη έκδοση.

Η έκδοση της 6ης Νοεμβρίου του 2000 του παρόντος εγγράφου αποτελεί ένα σημείωμα μιας σειράς σημειωμάτων που προέκυψε και εγκρίθηκε από την Ομάδα Εργασίας των Οδηγιών για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού (Web Content Accessibility Guidelines Working Group) (WCAG WG). Το παρόν σημείωμα δεν έχει αναθεωρηθεί και δεν έχει εγκριθεί από τα μέλη του W3C. Η σειρά των εγγράφων υπερισχύει του μεμονωμένου εγγράφου "5 Μαΐου 1999 Σημείωμα του W3C "Τεχνικές για τις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0" (5 May 1999 W3C Note Techniques for Web Content Accessibility Guidelines 1.0). Τα θέματα από το προηγούμενο έγγραφο έχουν χωριστεί σε έγγραφα ειδικά για την τεχνολογία, τα οποία μπορούν να εξελιχθούν ανεξάρτητα. Μικρότερα έγγραφα ειδικά για την τεχνολογία επιτρέπουν στους συντάκτες να εστιάσουν την προσοχή τους σε μια συγκεκριμένη τεχνολογία.

Ενώ η σύσταση "Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0" [WCAG10] είναι ένα σταθερό έγγραφο, αυτή η σειρά των συνοδευτικών εγγράφων αναμένεται να εξελιχθεί καθώς μεταβάλλονται οι τεχνολογίες και οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου ανακαλύπτουν πιο αποτελεσματικές τεχνικές για το σχεδιασμό προσβάσιμου περιεχομένου Ιστού.

Το ιστορικό των αλλαγών που έχουν πραγματοποιηθεί στη σειρά των εγγράφων (history of changes to the series of documents) καθώς και η λίστα των ανοικτών και κλειστών προβλημάτων (list of open and closed issues) είναι διαθέσιμα. Οι αναγνώστες ενθαρρύνονται να σχολιάσουν το έγγραφο και να προτείνουν λύσεις στα τρέχοντα προβλήματα. Στείλτε αναλυτικά σχόλια σχετικά με αυτό το έγγραφο στην Ομάδα Εργασίας στη διεύθυνσηw3c-wai-gl@w3.org. Διαθέσιμα είναι δημόσια αρχεία (public archives).

Η αγγλική έκδοση αυτών των προδιαγραφών αποτελεί τη μοναδική κανονιστική έκδοση. Ενδεχομένως να υπάρχουν διαθέσιμες μεταφράσεις του παρόντος εγγράφου (Translations of this document).

Η λίστα με τα γνωστά σφάλματα που περιέχει αυτό το έγγραφο είναι διαθέσιμη στα "Σφάλματα στις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού" ("Errata in Web Content Accessibility Guidelines). Αναφέρετε τυχόν σφάλματα του παρόντος εγγράφου στη διεύθυνση wai-wcag-editor@w3.org.

Η Πρωτοβουλία για την Προσβασιμότητα του Ιστού (Web Accessibility Initiative (WAI) της Κοινοπραξίας του Παγκόσμιου Ιστού (W3C) καθιστά διαθέσιμο ένα μεγάλο φάσμα πόρων σχετικά με την προσβασιμότητα του Ιστού. Η δημιουργία των Οδηγιών Προσβασιμότητας WAI είναι μέρος της Δραστηριότητας Τεχνικών της WAI (WAI Technical Activity). Οι στόχοι της Ομάδας Εργασίας των Οδηγιών για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού περιγράφονται στο καταστατικό (the charter).

Είναι διαθέσιμη μια λίστα με τις τρέχουσες συστάσεις και άλλα τεχνικά έγγραφα του W3C (current W3C Recommendations and other technical documents).

1 Δομή έναντι παρουσίασης

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 2.1 Βεβαιωθείτε ότι όλες οι πληροφορίες που μεταφέρονται με χρώματα είναι διαθέσιμες και χωρίς χρώμα, για παράδειγμα από το περιβάλλον ή τη σήμανση. [Προτεραιότητα 1]
• 3.1 Όταν υπάρχει κατάλληλη γλώσσα σήμανσης, χρησιμοποιήστε σήμανση και όχι εικόνες για τη μεταφορά πληροφοριών. [Προτεραιότητα 2] ,
• 3.3 Χρησιμοποιείτε φύλλα στυλ για να ελέγχετε τη διάταξη και την παρουσίαση. [Προτεραιότητα 2]
• 3.5 Χρησιμοποιείτε στοιχεία κεφαλίδας για να μεταφέρετε τη δομή του εγγράφου και χρησιμοποιείτε τα σύμφωνα με τις προδιαγραφές. [Προτεραιότητα 2]
• 3.6 Σημάνετε σωστά τις λίστες και τα στοιχεία λιστών. [Προτεραιότητα 2]
• 5.3 Μην χρησιμοποιείτε πίνακες για τη διάταξη εκτός αν ο χρήστης μπορεί να κατανοήσει τον πίνακα όταν γραμμικοποιηθεί. Διαφορετικά, αν ο πίνακας δεν είναι κατανοητός, παρέχετε ένα εναλλακτικό ισοδύναμο (το οποίο μπορεί να είναι μια γραμμικοποιημένη έκδοση). [Προτεραιότητα 2]
• 5.4 Αν ένας πίνακας χρησιμοποιείται για τη διάταξη, μην χρησιμοποιείτε δομική σήμανση για σκοπούς οπτικής μορφοποίησης. [Προτεραιότητα 2]
• 6.4 Για αρχεία εντολών και εφαρμογές, βεβαιωθείτε ότι οι ρουτίνες χειρισμού συμβάντων είναι ανεξάρτητες από συσκευές εισόδου. [Προτεραιότητα 2]

Κατά το σχεδιασμό ενός εγγράφου ή μιας σειράς από έγγραφα, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει πρώτα να προσπαθήσουν να προσδιορίσουν τη δομή που επιθυμούν για τα έγγραφά τους και ύστερα να σκεφτούν την παρουσίαση των εγγράφων τους στο χρήστη. Ο διαχωρισμός της δομής ενός εγγράφου από την παρουσίαση του περιεχομένου προσφέρει μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως βελτίωση της προσβασιμότητας, καλύτερη διαχείριση και φορητότητα.

Το να προσδιοριστεί τι είναι η δομή και τι η παρουσίαση ορισμένες φορές μπορεί να αποτελέσει πρόκληση. Για παράδειγμα, πολλοί υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου θεωρούν ότι μια οριζόντια γραμμή εκφράζει δομικό διαχωρισμό. Αυτό μπορεί να αληθεύει για τους χρήστες που δεν έχουν προβλήματα όρασης, ωστόσο για τους χρήστες με απώλεια όρασης ή χρήστες χωρίς περιηγητές γραφικών, μια οριζόντια γραμμή ενδεχομένως να μην έχει σχεδόν κανένα νόημα. Για παράδειγμα, σε περιεχόμενο HTML οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να χρησιμοποιήσουν στοιχεία επικεφαλίδας HTML 4.01 [HTML4] (H1-H6) για να προσδιορίσουν τις νέες ενότητες. Αυτά μπορούν να συμπληρωθούν οπτικές ή άλλες ενδείξεις, όπως οριζόντιες γραμμές, ωστόσο δεν πρέπει να αντικατασταθούν από αυτές.

Ισχύει και το αντίστροφο: οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου δεν πρέπει να χρησιμοποιούν δομικά στοιχεία για την επίτευξη των εφέ της παρουσίασης. Για παράδειγμα, στην HTML, παρόλο που το στοιχείο BLOCKQUOTE σε ορισμένους περιηγητές μπορεί να δημιουργεί εσοχές κειμένου, έχει σχεδιαστεί για να προσδιορίζει ένα παράθεμα και όχι να δημιουργεί ένα δευτερεύον εφέ στην παρουσίαση. Τα στοιχεία BLOCKQUOTE που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία εσοχών, προκαλούν σύγχυση τόσο στους χρήστες όσο και στα ρομπότ αναζήτησης, τα οποία αναμένουν ότι το στοιχείο θα χρησιμοποιηθεί για τη σήμανση μεγάλων παραθεμάτων ως ξεχωριστού τμήματος κειμένου.

Ο διαχωρισμός της παρουσίασης από τη δομή σε έγγραφα XML είναι εγγενής. Όπως δηλώνει ο Norman Walsh στο "A Guide to XML" [WALSH],

οι περιηγητές HTML περιέχουν σε μεγάλο βαθμό ενσωματωμένα δεδομένα. Μια κεφαλίδα πρώτου επιπέδου εμφανίζεται όπως εμφανίζεται, επειδή ο περιηγητής αναγνωρίζει την ετικέτα H1. Και πάλι, καθώς στα έγγραφα XML δεν ορίζεται σταθερή ετικέτα, αυτή η προσέγγιση δεν θα λειτουργήσει. Η παρουσίαση ενός εγγράφου XML εξαρτάται από ένα φύλλο στυλ.

Γρήγορος έλεγχος! Για να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο είναι δομικό ή παρουσίασης, δημιουργήστε μια διάρθρωση του εγγράφου σας. Κάθε σημείο στην ιεραρχία δηλώνει μια δομική αλλαγή. Χρησιμοποιήστε δομική σήμανση για να σημάνετε αυτές τις αλλαγές και σήμανση παρουσίασης για να τις κάνετε πιο εμφανείς οπτικά και ακουστικά. Σημειώστε ότι οι οριζόντιες γραμμές δεν θα εμφανιστούν σε αυτή τη διάρθρωση και επομένως δεν είναι δομικές, αλλά έχουν να κάνουν με την παρουσίαση. Σημείωση. Αυτός ο γρήγορος έλεγχος αφορά τη δομή κεφαλαίων, ενοτήτων και παραγράφων. Για να καθορίσετε τη δομή μέσα σε προτάσεις, αναζητήστε συντμήσεις, αλλαγές στη φυσική γλώσσα, ορισμούς και στοιχεία λίστας.

2 Ισοδύναμα κειμένου

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 1.1 Παρέχετε ένα κειμενικό ισοδύναμο για κάθε μη κειμενικό στοιχείο (π.χ. μέσω του "alt", του "longdesc" ή στο περιεχόμενο του στοιχείου). Αυτό περιλαμβάνει: εικόνες, γραφικές αναπαραστάσεις κειμένου (συμπεριλαμβανομένων συμβόλων), περιοχές χαρτών εικόνων, κινούμενες εικόνες (π.χ. κινούμενα GIF), εφαρμογίδια και προγραμματιστικά αντικείμενα, τέχνη ASCII, πλαίσια, αρχεία εντολών, εικόνες που χρησιμοποιούνται ως κουκκίδες λίστας, διαχωριστικά, κουμπιά γραφικών, ήχους (που αναπαράγονται με διάδραση ή χωρίς διάδραση χρήστη), αυτόνομα αρχεία ήχου, ηχητικά κομμάτια βίντεο και βίντεο. [Προτεραιότητα 1]
• 1.2 Παρέχετε αφθονία συνδέσμων κειμένου για κάθε ενεργή περιοχή σε χάρτες εικόνας από την πλευρά του διακομιστή. [Προτεραιότητα 1]
• 1.5 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να αποδίδουν τα κειμενικά ισοδύναμα για συνδέσμους χαρτών εικόνας στην πλευρά του πελάτη, παρέχετε μεγάλο αριθμό συνδέσμων κειμένου για κάθε ενεργό περιοχή ενός χάρτη εικόνας από την πλευρά του πελάτη. [Προτεραιότητα 3]
• 12.2 Περιγράψτε το σκοπό των πλαισίων και τη σχέση των πλαισίων μεταξύ τους, αν δεν είναι προφανές μόνο από τους τίτλους πλαισίων. [Προτεραιότητα 2]

Το κείμενο θεωρείται προσβάσιμο σχεδόν σε όλους τους χρήστες, εφόσον μπορούν να το χειριστούν προγράμματα ανάγνωσης οθόνης, μη οπτικοί περιηγητές και συσκευές ανάγνωσης μπράιγ/braille. Μπορεί να εμφανίζεται οπτικά, μεγεθυμένο, συγχρονισμένο με βίντεο για τη δημιουργία μιας λεζάντας κτλ. Καθώς σχεδιάζετε ένα έγγραφο που περιέχει μη κειμενικές πληροφορίες (εικόνες, εφαρμογές, ήχους, παρουσιάσεις πολυμέσων κτλ.), συμπληρώστε αυτές τις πληροφορίες με ισοδύναμα κειμένου, όπου είναι δυνατόν.

Όταν παρουσιάζεται στο χρήστη ένα ισοδύναμο κειμένου, ουσιαστικά εκπληρώνει την ίδια λειτουργία (στο βαθμό που είναι δυνατόν) με το αρχικό περιεχόμενο. Για απλό περιεχόμενο, ένα ισοδύναμο κειμένου ενδέχεται να χρειάζεται απλώς να περιγράφει τη λειτουργία ή το σκοπό του περιεχομένου. Για σύνθετο περιεχόμενο (διαγράμματα, γραφήματα κτλ.) το ισοδύναμο κειμένου μπορεί να είναι εκτενέστερη και να περιλαμβάνει περιγραφικές πληροφορίες.

Ισοδύναμα κειμένου πρέπει να παρέχονται για λογότυπα, φωτογραφίες, κουμπιά υποβολής, εφαρμογές, κουκκίδες σε λίστες, τέχνη ASCII και για όλους τους συνδέσμους εντός ενός χάρτη εικόνας, καθώς για μη ορατές εικόνες που χρησιμοποιούνται για τη διάταξη μιας σελίδας.

Γρήγορος έλεγχος! Ένας καλός έλεγχος για να καθορίσετε αν ένα ισοδύναμο κειμένου είναι χρήσιμο, είναι να φανταστείτε ότι διαβάζετε το έγγραφο μέσω του τηλεφώνου. Τι θα λέγατε όταν συναντούσατε την εικόνα, για να κάνετε τη σελίδα κατανοητή στο συνομιλητή σας;

2.1 Επισκόπηση των τεχνολογιών

Το πώς καθορίζει κάποιος ένα ισοδύναμο κειμένου εξαρτάται από τη γλώσσα του εγγράφου.

Για παράδειγμα, ανάλογα με το στοιχείο, η HTML επιτρέπει στους υπεύθυνους ανάπτυξης περιεχομένου να καθορίζουν ισοδύναμα κειμένου μέσω παραμέτρων ( "alt" ή "longdesc" ) ή στο περιεχόμενο του στοιχείου (το στοιχείο OBJECT).

Οι μορφές βίντεο, όπως το QuickTime, επιτρέπουν στους υπεύθυνους ανάπτυξης να συμπεριλάβουν διάφορα εναλλακτικά κομμάτια ήχου και βίντεο. Η SMIL ([SMIL]) επιτρέπει στους υπεύθυνους ανάπτυξης να συγχρονίζουν μεταξύ τους εναλλακτικά αποσπάσματα ήχου και βίντεο καθώς και αρχεία κειμένου.

Όταν δημιουργείτε DTDXML, βεβαιωθείτε ότι υπάρχει κάποιος τρόπος να συσχετιστούν με την περιγραφή τα στοιχεία που ενδεχομένως απαιτούν μια περιγραφή.

Ορισμένες μορφές εικόνας επιτρέπουν εσωτερικό κείμενο στο αρχείο δεδομένων μαζί με τις πληροφορίες της εικόνας. Αν μια μορφή εικόνας υποστηρίζει τέτοιο κείμενο (π.χ. Φορητά Γραφικά Δικτύου (Portable Network Graphics), δείτε [PNG]) οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου μπορούν να παρέχουν πληροφορίες και σε αυτό το σημείο.

2.2 Συμβατότητα με προγενέστερες εκδόσεις

Κατά το σχεδιασμό ιστοσελίδων ή τοποθεσιών Ιστού, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη συμβατότητα με προγενέστερες εκδόσεις για τους παρακάτω λόγους:

• Ορισμένοι πράκτορες χρήστη δεν υποστηρίζουν ορισμένα χαρακτηριστικά HTML,
• Οι χρήστες ενδέχεται να χρησιμοποιούν παλαιότερους περιηγητές ή προγράμματα αναπαραγωγής βίντεο,
• Ενδέχεται να προκύψουν προβλήματα μεταξύ λογισμικών

Συνεπώς, κατά το σχεδιασμό για παλαιότερες τεχνολογίες, λάβετε υπόψη σας τις παρακάτω τεχνικές:

• Παρέχετε ένθετα ισοδύναμα κειμένου. Για παράδειγμα, συμπεριλάβετε μια περιγραφή της εικόνας αμέσως μετά την εικόνα.
• Παρέχετε συνδέσμους με εκτενή ισοδύναμα κειμένου σε διαφορετικό αρχείο ή στην ίδια σελίδα. Αυτές αποκαλούνται σύνδεσμοι περιγραφής (description links) ή "d-links". Το κείμενο του συνδέσμου πρέπει να εξηγεί ότι ο σύνδεσμος ορίζει μια περιγραφή. Όπου είναι δυνατόν, πρέπει επίσης να εξηγεί τη φύση της περιγραφής. Ωστόσο, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου που ενδιαφέρονται για την επίδραση που θα έχει ο σύνδεσμος περιγραφής στην εμφάνιση της σελίδας μπορούν να χρησιμοποιήσουν πιο διακριτικό κείμενο συνδέσμου, π.χ. το "[D]", το οποίο συνιστάται από το NCAM (ανατρέξτε στο [NCAM]). Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει επίσης να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες για τον προορισμό του συνδέσμου, ώστε οι χρήστες να μπορούν να διακρίνουν συνδέσμους που έχουν όλοι το "[D]" ως περιεχόμενο (π.χ. με την παράμετρο "title" στην HTML).

3 Εναλλακτικές σελίδες

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 11.4 Αν παρ' όλες τις προσπάθειες δεν είναι δυνατόν να δημιουργήσετε μια προσβάσιμη σελίδα, παρέχετε έναν σύνδεσμο σε μια εναλλακτική σελίδα, η οποία χρησιμοποιεί τεχνολογίες W3C, είναι προσβάσιμη, έχει ισοδύναμες πληροφορίες (ή λειτουργίες) και ενημερώνεται με τη συχνότητα με την οποία ενημερώνεται η μη προσβάσιμη (αρχική) σελίδα. [Προτεραιότητα 1]
• 6.5 Βεβαιωθείτε ότι το δυναμικό περιεχόμενο είναι προσβάσιμο ή παρέχετε μια εναλλακτική παρουσίαση ή σελίδα. [Προτεραιότητα 2]

Παρόλο που είναι δυνατόν να καταστήσετε προσβάσιμο το μεγαλύτερο μέρος του περιεχομένου, μπορεί να συμβεί να παραμείνει ένα μέρος της σελίδας μη προσβάσιμο. Πρόσθετες τεχνικές για δημιουργία προσβάσιμων εναλλακτικών λύσεων περιλαμβάνουν τα εξής:

1. Δώστε τη δυνατότητα στους χρήστες να διαχωρίζουν τη σελίδα που είναι προσβάσιμη, περιέχει τις ίδιες πληροφορίες με τη μη προσβάσιμη σελίδα και συντηρείται με την ίδια συχνότητα όπως και η μη προσβάσιμη σελίδα.
2. Αντί για στατικές εναλλακτικές σελίδες, ρυθμίσετε αρχεία εντολών στην πλευρά του διακομιστή, τα οποία δημιουργούν προσβάσιμες εκδοχές μιας σελίδας κατ' απαίτηση.
3. Ανατρέξτε στα παραδείγματα για τα πλαίσια (Frames) και τα αρχεία εντολών (Scripts).
4. Παρέχετε έναν αριθμό τηλεφώνου, φαξ, μια ηλεκτρονική ή ταχυδρομική διεύθυνση, όπου είναι διαθέσιμες και προσβάσιμες πληροφορίες, κατά προτίμηση όλο το εικοσιτετράωρο.

Ακολουθούν δύο τεχνικές για τη σύνδεση με μια προσβάσιμη, εναλλακτική σελίδα:

1. Παρέχετε συνδέσμους στην κορυφή και της κύριας και της εναλλακτικής σελίδας, ώστε να δώσετε στο χρήστη τη δυνατότητα να μετακινείται μπροστά και πίσω στις δύο σελίδες. Για παράδειγμα, στην κορυφή μιας σελίδας γραφικών συμπεριλάβετε έναν σύνδεσμο που θα παραπέμπει στη σελίδα μόνο κειμένου και στην κορυφή της σελίδας μόνο κειμένου συμπεριλάβετε έναν σύνδεσμο με τη σχετιζόμενη σελίδα γραφικών. Βεβαιωθείτε ότι αυτοί οι σύνδεσμοι είναι από τους πρώτους που θα χρησιμοποιήσουν οι χρήστες, τοποθετώντας τους στην κορυφή της σελίδας, πριν από άλλους συνδέσμους.
2. Χρησιμοποιήστε μετα-πληροφορίες για να καθορίσετε εναλλακτικά έγγραφα. Οι περιηγητές πρέπει να φορτώνουν αυτόματα την εναλλακτική σελίδα βάσει του τύπου του περιηγητή και των προτιμήσεων που έχουν οριστεί.

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 9.2 Βεβαιωθείτε ότι κάθε στοιχείο με δική του διασύνδεση μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα από συσκευές. [Προτεραιότητα 2]
• 9.3 Για αρχεία εντολών, καθορίστε ρουτίνες χειρισμού λογικών συμβάντων αντί για ρουτίνες χειρισμού συμβάντων εξαρτώμενων από συσκευές. [Προτεραιότητα 2]
• 9.4 Δημιουργήστε μια λογική σειρά πλοήγησης μέσω συνδέσμων, στοιχείων ελέγχου φορμών και αντικειμένων. [Προτεραιότητα 3]
• 9.5 Παρέχετε συντομεύσεις πληκτρολογίου για σημαντικούς συνδέσμους (συμπεριλαμβανομένων εκείνων σε χάρτες εικόνας από την πλευρά του πελάτη), στοιχεία ελέγχου φορμών και ομάδες στοιχείων ελέγχου φορμών. [Προτεραιότητα 3]

Δεν διαθέτουν όλοι οι χρήστες περιβάλλοντα γραφικών με ποντίκι ή άλλη συσκευή κατάδειξης. Ορισμένοι χρήστες βασίζονται στο πληκτρολόγιο, σε εναλλακτικό πληκτρολόγιο ή σε είσοδο φωνής για την πλοήγηση στους συνδέσμους, για την ενεργοποίηση στοιχείων ελέγχου φορμών κτλ. Οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι χρήστες μπορούν να αλληλεπιδρούν με μια σελίδα με συσκευές άλλες από συσκευές κατάδειξης. Μια σελίδα που έχει σχεδιαστεί για πρόσβαση μέσω πληκτρολογίου (εκτός από πρόσβαση με το ποντίκι) γενικά θα είναι διαθέσιμη σε χρήστες με άλλες συσκευές εισόδου. Επιπλέον, ο σχεδιασμός μιας σελίδας για πρόσβαση μέσω του πληκτρολογίου συνήθως βελτιώνει και τον συνολικό σχεδιασμό.

Η πρόσβαση μέσω πληκτρολογίου σε συνδέσμους και στοιχεία ελέγχου φορμών μπορεί να καθοριστεί με τους εξής τρόπους:

Σύνδεσμοι χάρτη εικόνας

Παρέχετε ισοδύναμα κειμένου για περιοχές χαρτών εικόνας στην πλευρά του πελάτη ή παρέχετε άφθονους συνδέσμους κειμένου για χάρτες εικόνας στην πλευρά του πελάτη. Για παραδείγματα ανατρέξτε στην ενότητα για τους χάρτες εικόνας

Συντομεύσεις πληκτρολογίου

Παρέχετε συντομεύσεις πληκτρολογίου, ώστε οι χρήστες να μπορούν να συνδυάσουν πατήματα των πλήκτρων για πλοήγηση στους συνδέσμους ή στα στοιχεία ελέγχου των φορμών μιας σελίδας. Σημείωση. Ο χειρισμός των συντομεύσεων πληκτρολογίου -- ιδίως του πλήκτρου που χρησιμοποιείται για την ενεργοποίηση της συντόμευσης -- μπορεί να γίνει διαφορετικά από διαφορετικά λειτουργικά συστήματα. Σε υπολογιστές Windows, συνήθως χρησιμοποιούνται τα πλήκτρα "alt" και "ctrl" ενώ σε Macintosh, το πλήκτρο με το μήλο ή το τριφύλλι. Για παραδείγματα, ανατρέξτε στις ενότητες "Πρόσβαση σε συνδέσμους μέσω του πληκτρολογίου" (Keyboard access for links) και " Πρόσβαση σε φόρμες μέσω του πληκτρολογίου" (Keyboard Access to Forms).

Σειρά πλοήγησης

Με τον όρο "σειρά πλοήγησης" περιγράφεται η (λογική) σειρά για την πλοήγηση από σύνδεσμο σε σύνδεσμο ή από στοιχείο ελέγχου φόρμας σε στοιχείο ελέγχου φόρμας (συνήθως μέσω του πλήκτρου Tab). Για παραδείγματα, ανατρέξτε στην ενότητα " Πρόσβαση σε φόρμες μέσω του πληκτρολογίου" (Keyboard Access to Forms).

3.1 Έλεγχος ανεξάρτητος από συσκευές για ενσωματωμένες διασυνδέσεις

Ορισμένα στοιχεία εισάγουν αντικείμενα (π.χ. εφαρμογές ή προγράμματα αναπαραγωγής πολυμέσων), των οποίων οι διασυνδέσεις δεν μπορούν να ελεγχθούν μέσω της γλώσσας σήμανσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να παρέχουν εναλλακτικά ισοδύναμα με προσβάσιμες διασυνδέσεις, αν τα ίδια τα αντικείμενα που εισάγονται δεν παρέχουν προσβάσιμες διασυνδέσεις.

4 Πλοήγηση

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 14.3 Δημιουργήστε ένα στυλ παρουσίασης, το οποίο θα εφαρμόζεται με συνέπεια σε όλες τις σελίδες. [Προτεραιότητα 3]
• 13.4 Χρησιμοποιήστε τους μηχανισμούς πλοήγησης με συνέπεια. [Προτεραιότητα 2]
• 13.5 Παρέχετε γραμμές πλοήγησης για να επισημάνετε και να δώσετε πρόσβαση στο μηχανισμό πλοήγησης. [Προτεραιότητα 3]
• 13.3 Παρέχετε πληροφορίες σχετικά με τη γενική διάταξη μιας τοποθεσίας (π.χ. χάρτης τοποθεσίας ή πίνακας περιεχομένων). [Προτεραιότητα 2]
• 13.7 Αν παρέχονται λειτουργίες αναζήτησης, ενεργοποιήστε διάφορους τύπους αναζήτησης για διάφορα επίπεδα ικανοτήτων και προτιμήσεις. [Προτεραιότητα 3]
• 13.2 Παρέχετε μετα-δεδομένα για να προσθέσετε σημασιολογικές πληροφορίες σε σελίδες και τοποθεσίες. [Προτεραιότητα 2]

Ένα συνεπές στυλ παρουσίασης σε κάθε σελίδα επιτρέπει στους χρήστες να εντοπίζουν πιο εύκολα μηχανισμούς πλοήγησης καθώς επίσης και να παραβλέπουν πιο εύκολα τους μηχανισμούς πλοήγησης για να εντοπίζουν σημαντικό περιεχόμενο. Αυτό βοηθά τα άτομα με αναπηρίες μάθησης και ανάγνωσης, αλλά διευκολύνει επίσης την πλοήγηση για όλους τους χρήστες. Η προβλεψιμότητα θα αυξήσει την πιθανότητα να εντοπίζονται ή να αποφεύγονται από το χρήστη οι πληροφορίες στην τοποθεσία σας, εφόσον το επιθυμεί.

Παραδείγματα δομών που μπορεί να εμφανίζονται στην ίδια θέση μεταξύ των σελίδων:

1. γραμμές πλοήγησης
2. το κύριο περιεχόμενο μιας σελίδας
3. διαφημίσεις

Ο μηχανισμός πλοήγησης δημιουργεί ένα σύνολο διαδρομών, τις οποίες ο χρήστης μπορεί να ακολουθήσει στην τοποθεσία σας. Η παροχή γραμμών πλοήγησης, χαρτών τοποθεσιών και λειτουργιών αναζήτησης αυξάνει την πιθανότητα ο χρήστης να φτάσει στις πληροφορίες που αναζητά στην τοποθεσία σας. Αν η φύση της τοποθεσίας σας είναι ιδιαιτέρως οπτική, ενδεχομένως να είναι πιο δύσκολη η πλοήγηση στη δομή, αν ο χρήστης δεν μπορεί να σχηματίσει έναν νοητικό χάρτη του προορισμού του ή των σημείων που πέρασε. Για να τον βοηθήσουν, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να περιγράψουν τους μηχανισμούς πλοήγησης. Είναι κρίσιμης σημασίας να είναι προσβάσιμες οι περιγραφές και οι οδηγοί της τοποθεσίας, καθώς οι χρήστες που χάνονται θα εξαρτώνται σημαντικά από αυτά.

Όταν παρέχεται λειτουργία αναζήτησης, οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να παρέχουν μηχανισμούς αναζήτησης που ικανοποιούν διάφορα επίπεδα ικανοτήτων και προτιμήσεις. Οι περισσότερες δυνατότητες αναζήτησης απαιτούν από το χρήστη να εισάγει λέξεις κλειδιά για όρους αναζήτησης. Οι χρήστες με προβλήματα ορθογραφίας καθώς και οι χρήστες που δεν είναι εξοικειωμένοι με τη γλώσσα της τοποθεσίας σας θα δυσκολευτούν να εντοπίσουν αυτό που αναζητούν, αν για την αναζήτηση απαιτείται άριστη ορθογραφία. Οι μηχανές αναζήτησης μπορούν να περιλαμβάνουν έλεγχο ορθογραφίας, να προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις για τις λέξεις-κλειδιά, αναζητήσεις τύπου "Ερώτημα με παράδειγμα" (query-by-example), αναζητήσεις ομοιότητας κτλ.

5 Κατανόηση

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 14.1 Χρησιμοποιήστε τη σαφέστερη και απλούστερη γλώσσα που είναι κατάλληλη για το περιεχόμενο μιας τοποθεσίας. [Προτεραιότητα 1]
• 13.8 Τοποθετήστε διακριτικές πληροφορίες στην αρχή των κεφαλίδων, των παραγράφων, των λιστών κτλ. [Προτεραιότητα 3]
• 14.2 Συμπληρώστε το κείμενο με παρουσιάσεις γραφικών ή ήχου, στα σημεία που θα διευκολύνουν την κατανόηση της σελίδας. [Προτεραιότητα 3]

Στις παρακάτω ενότητες αναλύονται οι τεχνικές που βοηθούν στην κατανόηση μιας σελίδας ή τοποθεσίας.

5.1 Στυλ σύνταξης

Οι ακόλουθες προτάσεις στυλ σύνταξης θα βοηθήσουν να γίνει η ανάγνωση του περιεχομένου της τοποθεσίας σας πιο εύκολη για όλους, ιδίως για τα άτομα με προβλήματα ανάγνωσης ή/και νοητικές αναπηρίες. Αυτά τα ζητήματα του στυλ σύνταξης αναλύονται πιο διεξοδικά σε διάφορους οδηγούς (συμπεριλαμβανομένου του [HACKER]).

1. Προσπαθήστε να παρέχετε σαφείς και ακριβείς κεφαλίδες και περιγραφές συνδέσμων. Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση φράσεων συνδέσμων, οι οποίες είναι λακωνικές και κατανοητές όταν διαβάζονται στο περιβάλλον τους ή ως μέρος μιας σειράς από συνδέσμους (ορισμένοι χρήστες περιηγούνται μεταβαίνοντας από σύνδεσμο σε σύνδεσμο και ακούγοντας μόνο το κείμενο του συνδέσμου). Χρησιμοποιήστε πληροφοριακές επικεφαλίδες, ώστε οι χρήστες να μπορούν να αναζητούν γρήγορα πληροφορίες σε μια σελίδα αντί να τη διαβάζουν λεπτομερώς.
2. Δηλώστε το θέμα της πρότασης ή της παραγράφου στην αρχή της πρότασης ή της παραγράφου (αποκαλείται "φόρτωση στην αρχή"). Αυτό θα βοηθήσει τόσο τους χρήστες που διαβάζουν στα γρήγορα με οπτικό τρόπο όσο και εκείνους που χρησιμοποιούν προγράμματα σύνθεσης φωνής. Η γρήγορη ανάγνωση με ομιλία αυτή τη στιγμή σημαίνει ότι ο χρήστης μεταβαίνει από επικεφαλίδα σε επικεφαλίδα ή από παράγραφο σε παράγραφο και ακούει κάποιες λέξεις, ώστε να αποφασίσει αν τον ενδιαφέρει αυτό το κομμάτι πληροφοριών (επικεφαλίδα, παράγραφος, σύνδεσμος κτλ.). Αν η κεντρική ιδέα της παραγράφου βρίσκεται στη μέση ή στο τέλος, οι χρήστες των προγραμμάτων ομιλίας ενδεχομένως να πρέπει να ακούσουν το μεγαλύτερο μέρος του εγγράφου πριν βρουν αυτό που τους ενδιαφέρει. Ανάλογα με το τι αναζητούν και πόσα γνωρίζουν για το θέμα οι χρήστες, τα χαρακτηριστικά αναζήτησης μπορούν επίσης να τους βοηθήσουν να εντοπίζουν περιεχόμενο πιο εύκολα.
3. Περιορίστε την κάθε παράγραφο σε μία κεντρική ιδέα.
4. Αποφύγετε την αργκό, την τεχνική γλώσσα και τις εξειδικευμένες σημασίες των οικείων λέξεων, εκτός εάν ορίζονται μέσα στο έγγραφο.
5. Προτιμήστε ευρέως χρησιμοποιούμενες λέξεις. Για παράδειγμα, χρησιμοποιήστε τη λέξη "αρχή" αντί για τη λέξη "έναρξη" ή "προσπάθεια" αντί για "εγχείρημα".
6. Χρησιμοποιήστε την ενεργητική αντί για την παθητική φωνή.
7. Αποφύγετε σύνθετες δομές προτάσεων.

Για να καταλάβετε αν το έγγραφό σας είναι εύκολο στην ανάγνωση, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το μέτρο ανάγνωσης Gunning-Fog (περιγράφεται στο [SPOOL] με παραδείγματα και αλγόριθμους online στο [TECHHEAD]). Αυτός ο αλγόριθμος γενικά παράγει μικρότερη βαθμολογία, όταν πρόκειται για περιεχόμενο εύκολο στην ανάγνωση. Ως παραδείγματα αποτελεσμάτων, η Βίβλος, ο Σέξπιρ, ο Μαρκ Τουέιν και το πρόγραμμα της τηλεόρασης έχουν όλα δείκτες Fog περίπου 6. Τα περιοδικά Time, Newsweek, και η Wall St. Journal έχουν μέσο δείκτη Fog περίπου 11.

5.2 Ισοδύναμα πολυμέσων

Για χρήστες που δεν μπορούν να διαβάσουν καλά ή και καθόλου, τα ισοδύναμα πολυμέσων (μη κειμενικά ισοδύναμα) μπορούν να διευκολύνουν την κατανόηση. Προσέξτε διότι οι παρουσιάσεις πολυμέσων δεν κάνουν πάντοτε πιο εύκολη την ανάγνωση του κειμένου. Ορισμένες φορές, οι παρουσιάσεις πολυμέσων ενδέχεται να προξενήσουν μεγαλύτερη σύγχυση.

Παραδείγματα πολυμέσων που συμπληρώνουν το κείμενο:

1. Ένα διάγραμμα σύνθετων δεδομένων, όπως οι αριθμοί πωλήσεων μιας επιχείρησης για το προηγούμενο οικονομικό έτος.
2. Η μετάφραση ενός κειμένου σε απόσπασμα βίντεο στη νοηματική γλώσσα. Η νοηματική γλώσσα διαφέρει κατά πολύ από τις ομιλούμενες γλώσσες. Για παράδειγμα, ορισμένα άτομα που μπορούν να επικοινωνήσουν μέσω της Αμερικανικής Νοηματικής Γλώσσας ενδεχομένως να μην μπορούν να διαβάσουν Αγγλικά Αμερικής.
3. Προ-εγγεγραμμένος ήχος ή μουσική, ομιλούμενη γλώσσα ή ηχητικά εφέ επίσης μπορούν να βοηθήσουν άτομα που δεν διαβάζουν, τα οποία μπορούν να συλλάβουν ηχητικές παρουσιάσεις. Παρόλο που το κείμενο μπορεί να δημιουργηθεί ως ομιλία μέσω προγραμμάτων σύνθεσης ομιλίας, οι αλλαγές στην ηχογραφημένη φωνή ενός ομιλητή μπορούν να μεταφέρουν πληροφορίες, οι οποίες μέσω της σύνθεσης χάνονται.

6 Διαπραγμάτευση περιεχομένου

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 11.3 Παρέχετε πληροφορίες, ώστε οι χρήστες να μπορούν να λάβουν τα έγγραφα σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους (π.χ. γλώσσα, τύπος περιεχομένου κτλ.) [Προτεραιότητα 3]

Υπάρχουν διάφορες στρατηγικές για να μπορούν οι χρήστες να επιλέγουν το κατάλληλο περιεχόμενο:

1. Συμπεριλάβετε συνδέσμους με άλλες εκδοχές του περιεχομένου, π.χ. μεταφράσεις. Για παράδειγμα, ο σύνδεσμος "Ανατρέξτε στη γαλλική εκδοχή του εγγράφου", παρέχει σύνδεση με τη γαλλική εκδοχή.
2. Δηλώστε τον τύπο περιεχομένου ή τη γλώσσα μέσω της σήμανσης (π.χ. στην HTML χρησιμοποιήστε τα "type" και "hreflang").
3. Χρησιμοποιήστε διαπραγμάτευση περιεχομένου για να παρέχετε περιεχόμενο σύμφωνα με την αίτηση του πελάτη. Για παράδειγμα, δώστε τη γαλλική εκδοχή ενός εγγράφου σε πελάτες που ζητούν Γαλλικά.

7 Αυτόματη ανανέωση σελίδων

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 7.4 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να παρέχουν τη δυνατότητα να διακόπτεται η ανανέωση, μην δημιουργείτε σελίδες περιοδικής αυτόματης ανανέωσης. [Προτεραιότητα 2]
• 7.5 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να παρέχουν τη δυνατότητα να διακόπτεται η αυτόματη ανακατεύθυνση, μην χρησιμοποιείτε σήμανση για αυτόματη ανακατεύθυνση των σελίδων. Αντί για αυτό, διαμορφώστε το διακομιστή ώστε να πραγματοποιεί ανακατευθύνσεις. [Προτεραιότητα 2]

Οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου ορισμένες φορές δημιουργούν σελίδες που ανανεώνονται ή αλλάζουν χωρίς να ζητηθεί ανανέωση από το χρήστη. Αυτή η αυτόματη ανανέωση μπορεί να αποπροσανατολίσει σε μεγάλο βαθμό ορισμένους χρήστες. Αντιθέτως, οι συντάκτες πρέπει να κάνουν τα εξής κατά σειρά προτίμησης:

1. Να διαμορφώσουν το διακομιστή ώστε να χρησιμοποιεί τον κατάλληλο κωδικό κατάστασης HTTP (301). Η χρήση κεφαλίδων HTTP προτιμάται διότι μειώνει την κυκλοφορία και τους χρόνους λήψης στο Internet, μπορεί να εφαρμόζεται σε έγγραφα μη HTML και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από πράκτορες που ζήτησαν μόνο μια αίτηση HEAD (π.χ. ελεγκτές συνδέσμων). Επίσης, κωδικοί κατάστασης του τύπου 30x παρέχουν πληροφορίες όπως "μετακινήθηκε προσωρινά" η "μετακινήθηκε μόνιμα", οι οποίες δεν μπορούν να παρασχεθούν με ανανέωση META.
2. Αντικαταστήστε τη σελίδα από την οποία θα γινόταν ανακατεύθυνση με μια στατική σελίδα που περιέχει έναν κανονικό σύνδεσμο προς τη νέα σελίδα.

Σημείωση. Τόσο το σημείο ελέγχου 7.4 (checkpoint 7.4) όσο και το σημείο ελέγχου 7.5 (checkpoint 7.5) αφορούν προβλήματα που τίθενται από προϋπάρχοντες πράκτορες χρήστη. Οι νεότεροι πράκτορες χρήστη πρέπει να απενεργοποιούν τη λειτουργία ανανέωσης και να την αντικαθιστούν με έναν σύνδεσμο με τις νέες πληροφορίες στην κορυφή της σελίδας.

Παραδείγματα που έχουν αντικαστασταθεί παρέχονται στις "Τεχνικές για τις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0" [WCAG10-TECHS].

8 Αναλαμπές της οθόνης

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 7.1 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να επιτρέπουν στους χρήστες να ελέγχουν τις αναλαμπές, αποφύγετε να δημιουργείτε αναλαμπές στην οθόνη. [Προτεραιότητα 1]

Μια οθόνη με αναλαμπές ή λάμψεις ενδέχεται να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις σε χρήστες με επιληψία λόγω φωτοευαισθησίας και συνεπώς οι υπεύθυνοι ανάπτυξης περιεχομένου πρέπει να αποφεύγουν να δημιουργούν αναλαμπές στην οθόνη. Οι επιληπτικές κρίσεις μπορούν να προκληθούν σε ένα εύρος 4 έως 59 αναλαμπών ανά δευτερόλεπτο (Hertz) με ανώτερη ευαισθησία στις 20 αναλαμπές ανά δευτερόλεπτο, καθώς και από γρήγορες αλλαγές μεταξύ σκότους και φωτός (π.χ. στροβοσκοπικό φως).

9 Δέσμες εγγράφων

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 13.9 Παρέχετε πληροφορίες σχετικά με συλλογές εγγράφων (έγγραφα που αποτελούνται από πολλές σελίδες). [Προτεραιότητα 3]

Οι δέσμες εγγράφων μπορούν να διευκολύνουν την ανάγνωση σε κατάσταση αποσύνδεσης. Για να δημιουργήσετε ένα πακέτο με συνοχή:

• Χρησιμοποιήστε μεταδεδομένα για να περιγράψετε τις σχέσεις μεταξύ των συστατικών στοιχείων του πακέτου (ανατρέξτε στα μεταδεδομένα συνδέσμων (link metadata) για την HTML).
• Χρησιμοποιήστε εργαλεία αρχειοθέτησης, όπως zip, tar και gzip και StuffIt για τη δημιουργία του πακέτου.

10 Επικύρωση

Σε αυτή την ενότητα αναλύονται οι στρατηγικές και οι τεχνικές για τον έλεγχο των εγγράφων του Ιστού, ώστε να προσδιοριστούν τα προβλήματα προσβασιμότητας που έχουν επιλυθεί και εκείνα που δεν έχουν ακόμη διορθωθεί. Σκοπός αυτών των ελέγχων είναι να επισημάνουν τα κύρια προβλήματα προσβασιμότητας και είναι πολύτιμοι για τη μείωση ενός αριθμού περιορισμών προσβασιμότητας. Ωστόσο, ορισμένα από αυτά τα σενάρια ελέγχου απλώς αναπαράγουν τις καταστάσεις που προκαλούνται από μια αναπηρία και δεν προσομοιώνουν όλη την εμπειρία που μπορεί να έχει ένας χρήστης με αναπηρία. Σε συνθήκες πραγματικής ζωής, οι σελίδες σας μπορεί να είναι λιγότερο εύχρηστες από ό,τι αναμένετε. Συνεπώς, μία από τις στρατηγικές συνιστά στους υπεύθυνους ανάπτυξης περιεχομένου να παρατηρούν άτομα με διάφορες αναπηρίες στην προσπάθειά τους να χρησιμοποιήσουν μια σελίδα ή μια τοποθεσία.

Αν αφού ολοκληρώσετε τους παρακάτω ελέγχους και προσαρμόσετε ανάλογα τον σχεδιασμό σας, διαπιστώσετε ότι μια σελίδα εξακολουθεί να μην είναι προσβάσιμη, είναι πιθανό να πρέπει να δημιουργήσετε μια εναλλακτική σελίδα (alternative page), η οποία θα είναι προσβάσιμη.

Σημείωση. Η επιτυχής ολοκλήρωση αυτών των ελέγχων δεν εγγυάται τη συμμόρφωση (conformance) με τις "Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0".

10.1 Αυτόματοι επικυρωτές

Οι επικυρωτές μπορούν να επαληθεύσουν τη σύνταξη των σελίδων σας (π.χ., HTML, CSS, XML). Η σωστή σύνταξη θα συμβάλει στην εξάλειψη ενός αριθμού προβλημάτων προσβασιμότητας, καθώς το λογισμικό μπορεί να επεξεργαστεί με μεγαλύτερη ευκολία τα έγγραφα που έχουν τη σωστή μορφή. Επίσης, ορισμένοι επικυρωτές σάς προειδοποιούν για ορισμένα προβλήματα προσβασιμότητας αποκλειστικά βάσει της σύνταξης (π.χ. από ένα έγγραφο λείπει μια παράμετρος ή μια ιδιότητα που είναι απαραίτητη για την προσβασιμότητα). Να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η σωστή σύνταξη δεν εγγυάται την προσβασιμότητα ενός εγγράφου. Για παράδειγμα, μπορείτε να παρέχετε ένα κειμενικό ισοδύναμο για μια εικόνα ανάλογα με τις προδιαγραφές της γλώσσας, ωστόσο το κείμενο μπορεί να είναι ανακριβές ή ανεπαρκές. Ως εκ τούτου, ορισμένοι επικυρωτές υποβάλλουν ερωτήσεις και σας οδηγούν σε πιο υποκειμενικά μέρη της ανάλυσης. Ορισμένα παραδείγματα αυτόματων επικυρωτών είναι τα εξής:

1. Αυτοματοποιημένα εργαλεία επικύρωσης προσβασιμότητας (An automated accessibility validation tool), όπως το Bobby (ανατρέξτε στο [BOBBY]).
2. Μια υπηρεσία επικύρωσης HTML (An HTML validation service) όπως η Υπηρεσία Επικύρωσης HTML W3C (ανατρέξτε στο [HTMLVAL]).
3. Μια υπηρεσία επικύρωσης φύλλων στυλ (A style sheets validation service) όπως η Υπηρεσία Επικύρωσης CSS W3C (ανατρέξτε στο [CSSVAL]).

10.2 Εργαλεία επισκευής

Οι επικυρωτές συνήθως αναφέρουν τα προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν και συχνά παρέχουν και παραδείγματα σχετικά με την επίλυση. Συνήθως δεν βοηθούν το συντάκτη να εξετάσει βήμα προς βήμα κάθε πρόβλημα, αλλά τον βοηθούν να τροποποιήσει το έγγραφο διαδραστικά. Η Ομάδα Εργασίας Αξιολόγησης και Επισκευής της WAI ([WAI-ER]) εργάζεται για την ανάπτυξη μιας ομάδας εργαλείων, η οποία θα βοηθά τους συντάκτες όχι μόνο να εντοπίζουν τα προβλήματα, αλλά και να τα επιλύουν διαδραστικά.

10.3 Σενάρια χρηστών

Να έχετε κατά νου ότι οι περισσότεροι πράκτορες χρήστη (περιηγητές) και λειτουργικά συστήματα επιτρέπουν στους χρήστες να διαμορφώνουν τις ρυθμίσεις που αλλάζουν την εμφάνιση, τον ήχο και τη συμπεριφορά του λογισμικού. Με την ποικιλία των πρακτόρων χρήστη, διάφορες ομάδες χρηστών θα έχουν πολύ διαφορετική εμπειρία με τον Ιστό. Επομένως:

1. Ελέγξτε τις σελίδες σας με έναν περιηγητή μόνο κειμένου, όπως το Lynx ([LYNX]) ή έναν προσομοιωτή Lynx, όπως το Lynx Viewer ([LYNXVIEW]) ή το Lynx-me ([LYNXME]).
2. Χρησιμοποιήστε πολλούς περιηγητές γραφικών, με:
   • φόρτωση ήχων και εικόνων,
   • χωρίς φόρτωση εικόνων,
   • χωρίς φόρτωση ήχων,
   • χωρίς ποντίκι,
   • χωρίς φόρτωση πλαισίων, αρχείων εντολών, φύλλων στυλ και εφαρμογών
3. Χρησιμοποιήστε διάφορους περιηγητές, παλιούς και νέους. Σημείωση. Ορισμένα λειτουργικά συστήματα ή περιηγητές δεν επιτρέπουν πολλαπλές εγκαταστάσεις του περιηγητή στον ίδιο υπολογιστή. Επίσης ενδεχομένως να είναι δύσκολος ο εντοπισμός παλαιότερου λογισμικού περιηγητή.
4. Χρησιμοποιήστε άλλα εργαλεία όπως έναν περιηγητή που μετατρέπει τις οπτικές σε ακουστικές πληροφορίες (π.χ., [PWWEBSPEAK] και [HOMEPAGEREADER]), ένα πρόγραμμα ανάγνωσης οθόνης (π.χ., [JAWS] και [WINVISION]), λογισμικό μεγέθυνσης, μια μικρή οθόνη, ένα πληκτρολόγιο επί της οθόνης, ένα εναλλακτικό πληκτρολόγιο κτλ.. Σημείωση. Αν μια τοποθεσία Ιστού μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ένα από αυτά τα προϊόντα, αυτό δεν διασφαλίζει ότι η τοποθεσία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άλλα προϊόντα. Για μια αναλυτικότερη λίστα με τις υποστηρικτικές τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την πρόσβαση στον Ιστό, ανατρέξτε στο ([ALTBROWSERS]).

10.4 Ορθογραφικοί και γραμματικοί έλεγχοι

Ένας χρήστης που διαβάζει μια σελίδα με ένα πρόγραμμα συνθετικής ομιλίας ενδεχομένως να μην μπορεί να κατανοήσει την υπόθεση που κάνει το πρόγραμμα για μια λέξη που περιέχει ορθογραφικό σφάλμα. Οι γραμματικοί έλεγχοι θα βοηθήσουν να διασφαλιστεί ότι το κειμενικό περιεχόμενο της σελίδας είναι σωστό. Κατ' αυτό τον τρόπο, θα βοηθηθούν οι αναγνώστες για τους οποίους το έγγραφο δεν είναι στη μητρική γλώσσα ή τα άτομα, τα οποία μόλις μαθαίνουν τη γλώσσα του εγγράφου. Συνεπώς, θα βοηθήσετε να κατανοηθεί καλύτερα η σελίδα σας.

11 Υποστήριξη περιηγητών

Σημείωση. Τη στιγμή της σύνταξης του παρόντος εγγράφου, δεν υποστηρίζουν όλοι οι περιηγητές ορισμένες παραμέτρους και στοιχεία της HTML 4.01 [HTML4], τα οποία αυξάνουν σημαντικά την προσβασιμότητα των ιστοσελίδων.

Για πληροφορίες σχετικά με την υποστήριξη χαρακτηριστικών προσβασιμότητας εκ μέρους των περιηγητών και άλλων πρακτόρων χρήστη, ανατρέξτε στην τοποθεσία Ιστού του W3C ([WAI-UA-SUPPORT]).

Γενικά, σημειώστε ότι οι πράκτορες χρήστη HTML παραβλέπουν τις παραμέτρους που δεν υποστηρίζουν και αποδίδουν το περιεχόμενο των μη υποστηριζόμενων στοιχείων.

12 Τεχνολογίες που εξετάστηκαν για προσβασιμότητα

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 11.1 Χρησιμοποιήστε τις τεχνολογίες W3C όταν γίνουν διαθέσιμες και κατάλληλες για μια εργασία και χρησιμοποιήστε τις πιο πρόσφατες εκδόσεις, εφόσον υποστηρίζονται. [Προτεραιότητα 2]

Οι Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0 προτείνουν τη χρήση των τεχνολογιών W3C, εφόσον έχουν εξεταστεί όσον αφορά την προσβασιμότητα και συνεπώς έχουν ενσωματωμένα χαρακτηριστικά προσβασιμότητας. Οι τελευταίες τεχνολογίες W3C είναι διαθέσιμες από τη σελίδα τεχνικών αναφορών και δημοσιεύσεων του W3C (W3C Technical Reports and Publications).

Σύντομη επισκόπηση των τρεχουσών τεχνολογιών W3C:

• MathML για μαθηματικές εξισώσεις
• HTML, XHTML, XML για δομημένα έγγραφα
• RDF για μεταδεδομένα
• SMIL για δημιουργία παρουσιάσεων πολυμέσων
• CSS και XSL για ορισμό φύλλων στυλ
• XSLT για δημιουργία μετασχηματισμών στυλ
• PNG για γραφικά (παρόλο που ορισμένα εκφράζονται καλύτερα σε JPG, που δεν αποτελεί προδιαγραφή του w3c)

13 Ήχος και βίντεο

14 Ηχητικές πληροφορίες

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 1.4 Για οποιαδήποτε παρουσίαση πολυμέσων βάσει χρόνου (π.χ. ταινία ή κινούμενη εικόνα), συγχρονίστε τις ισοδύναμες εναλλακτικές λύσεις (π.χ. λεζάντες ή ηχητικές περιγραφές του οπτικού κομματιού) με την παρουσίαση. [Προτεραιότητα 1]
• 6.5 Βεβαιωθείτε ότι το δυναμικό περιεχόμενο είναι προσβάσιμο ή παρέχετε μια εναλλακτική παρουσίαση ή σελίδα. [Προτεραιότητα 2]

Οι ηχητικές παρουσιάσεις μπορούν να συνοδεύονται από μεταγραφές κειμένου, κειμενικά ισοδύναμα ηχητικών συμβάντων. Όταν αυτές οι μεταγραφές παρουσιάζονται συγχρονισμένα με μια παρουσίαση βίντεο, αποκαλούνται λεζάντες και χρησιμοποιούνται από άτομα που δεν μπορούν να ακούσουν το ηχητικό μέρος του βίντεο.

Ορισμένες μορφές μέσων (π.χ. QuickTime 3.0 και SMIL) επιτρέπουν να προστίθενται λεζάντες και περιγραφές βίντεο στο κομμάτι πολυμέσων. Η τεχνολογία SAMI επιτρέπει την προσθήκη λεζαντών. Το παρακάτω παράδειγμα δείχνει ότι οι λεζάντες πρέπει να περιλαμβάνουν ομιλία και άλλους ήχους στο περιβάλλον, τα οποία βοηθούν τους χρήστες να καταλάβουν τι συμβαίνει.

Έως ότου η μορφή που χρησιμοποιείτε να υποστηρίζει εναλλακτικά κομμάτια, πρέπει να είναι διαθέσιμες και οι δύο εκδόσεις της ταινίας, η μία με λεζάντες και περιγραφικό βίντεο και η άλλη χωρίς. Ορισμένες τεχνολογίες, όπως η SMIL και η SAMI, επιτρέπουν το συνδυασμό ξεχωριστών αρχείων ήχου/εικόνας με αρχεία κειμένου μέσω ενός αρχείου συγχρονισμού για τη δημιουργία ήχου και ταινιών με λεζάντες.

Ορισμένες τεχνολογίες επιτρέπουν επίσης στο χρήστη να επιλέξει από διάφορα σύνολα λεζαντών το κατάλληλο για την αναγνωστική του ικανότητα. Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε τις προδιαγραφές SMIL 1.0 ([SMIL]).

Ισοδυναμίες για ήχους μπορούν να παρέχονται με τη μορφή μιας φράσης κειμένου στη σελίδα, η οποία παραπέμπει με σύνδεσμο σε μια μεταγραφή ή μια περιγραφή κειμένου του αρχείου ήχου. Ο σύνδεσμος με τη μεταγραφή πρέπει να εμφανίζεται σε εμφανή θέση, όπως στην κορυφή της σελίδας. Ωστόσο, αν το αρχείο εντολών φορτώνει αυτόματα έναν ήχο, πρέπει επίσης να μπορεί να φορτώσει αυτόματα μια οπτική ένδειξη ότι ο ήχος αναπαράγεται τη δεδομένη στιγμή και να παρέχει μια περιγραφή ή μεταγραφή του ήχου.

Σημείωση. Υπάρχει κάποια διαμάχη σχετικά με αυτή την τεχνική, επειδή ο περιηγητής πρέπει να φορτώνει την οπτική μορφή των πληροφοριών αντί για την ηχητική μορφή, αν έτσι ορίζεται από τις προτιμήσεις του χρήστη. Ωστόσο, οι στρατηγικές πρέπει επίσης να λειτουργούν με τους σημερινούς περιηγητές.

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στο [NCAM].

15 Οπτικές πληροφορίες και κίνηση

Σημεία ελέγχου σε αυτή την ενότητα:

• 1.3 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να αποκτήσουν την δυνατότητα να εκφωνούν αυτόματα το ισοδύναμο κειμένου ενός οπτικού κομματιού, παρέχετε μια ηχητική περιγραφή των σημαντικών πληροφοριών του οπτικού κομματιού μιας παρουσίασης πολυμέσων. [Προτεραιότητα 1]
• 7.1 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να επιτρέπουν στους χρήστες να ελέγχουν τις αναλαμπές, αποφύγετε να δημιουργείτε αναλαμπές στην οθόνη. [Προτεραιότητα 1]
• 7.3 Έως ότου οι πράκτορες χρήστη να επιτρέπουν στους χρήστες να ακινητοποιούν το κινούμενο περιεχόμενο, αποφύγετε την κίνηση στις σελίδες. [Προτεραιότητα 2]

Οι ηχητικές περιγραφές ενός οπτικού κομματικού παρέχουν μια αφήγηση των σημαντικών οπτικών στοιχείων χωρίς να παρεμβάλλονται στον ήχο ή στους διαλόγους μιας ταινίας. Τα σημαντικά οπτικά στοιχεία περιλαμβάνουν ενέργειες, σκηνικά, τη γλώσσα του σώματος, γραφικά και εμφανιζόμενο κείμενο. Η ηχητικές περιγραφές χρησιμοποιούνται κυρίως από άτομα με τύφλωση, τα οποία δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τη δράση και άλλες μη ηχητικές πληροφορίες στο υλικό του βίντεο.

Σημείωση. Αν δεν υπάρχουν σημαντικές οπτικές πληροφορίες, για παράδειγμα μια κινούμενη εικόνα ενός κεφαλιού που περιγράφει (μέσω προ-εγγεγραμμένης ομιλίας) πώς χρησιμοποιείται η τοποθεσία, τότε δεν είναι απαραίτητη μια ηχητική περιγραφή.

Για ταινίες, παρέχετε ηχητικές περιγραφές συγχρονισμένες με το πρωτότυπο βίντεο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις μορφές πολυμέσων, ανατρέξτε στην ενότητα για τις ηχητικές πληροφορίες (audio information).

16 Συρραμμένες μεταγραφές κειμένου

Οι συρραμμένες μεταγραφές κειμένου επιτρέπουν την πρόσβαση για άτομα τόσο με αναπηρίες όρασης όσο και με αναπηρίες ακοής. Δίνουν επίσης σε όλους τη δυνατότητα να ευρετηριοποιήσουν και να αναζητήσουν πληροφορίες που περιέχονται σε οπτικό/ακουστικό υλικό.

Οι συρραμμένες μεταγραφές κειμένου περιλαμβάνουν προφορικούς διαλόγους καθώς και άλλους σημαντικούς ήχους, όπως ήχους της οθόνης και εκτός της οθόνης, μουσική, γέλια, χειροκροτήματα κτλ. Με άλλα λόγια, όλο το κείμενο που εμφανίζεται στις λεζάντες καθώς και όλες τις περιγραφές που παρέχονται στην ηχητική περιγραφή.

17 Αναφορές

Για την τελευταία έκδοση οποιωνδήποτε W3C προδιαγραφών, συμβουλευτείτε τη λίστα των τεχνικών αναφορών του W3C (W3C Technical Reports) στην τοποθεσία http://www.w3.org/TR.

[HTML4]

"HTML 4.01 Recommendation", D. Raggett, A. Le Hors, and I. Jacobs, eds., 24 Δεκεμβρίου 1999. Αυτή η σύσταση HTML 4.01 βρίσκεται στην τοποθεσία http://www.w3.org/TR/1999/REC-html401-19991224/.

[PNG]

"PNG (Portable Network Graphics) Specification", T. Boutell, ed., T. Lane, contributing ed., 1 Οκτωβρίου 1996. Η τελευταία έκδοση του PNG 1.0 (latest version of PNG 1.0) είναι διαθέσιμη στην τοποθεσία http://www.w3.org/TR/REC-png.

[SMIL]

"Synchronized Multimedia Integration Language (SMIL) 1.0 Specification", P. Hoschka, ed., 15 Ιουνίου 1998. Αυτή η σύσταση SMIL 1.0 βρίσκεται στην τοποθεσία http://www.w3.org/TR/1998/REC-smil-19980615/. Η τελευταία έκδοση της SMIL 1.0 (latest version of SMIL 1.0) βρίσκεται στην τοποθεσία http://www.w3.org/TR/REC-smil.

[WCAG10]

"Web Content Accessibility Guidelines 1.0", (Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Παγκοσμίου Ιστού 1.0) W. Chisholm, G. Vanderheiden, and I. Jacobs, eds., 5 Μαΐου 1999. Αυτή η σύσταση WCAG 1.0 βρίσκεται στη διεύθυνση http://www.w3.org/TR/1999/WAI-WEBCONTENT-19990505/.

[WCAG10-TECHS]

"Techniques for Web Content Accessibility Guidelines 1.0", (Τεχνικές για τις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0) W. Chisholm, G. Vanderheiden, I. Jacobs, eds. Αυτό το έγγραφο εξηγεί τον τρόπο υλοποίησης των σημείων ελέγχου που ορίζονται στις Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού 1.0. Το τελευταίο προσχέδιο των τεχνικών είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση http://www.w3.org/TR/WCAG10-TECHS/.

18 Πόροι

Σημείωση: Το W3C δεν εγγυάται την ευστάθεια οποιασδήποτε από τις ακόλουθες αναφορές εκτός του δικού του ελέγχου. Οι αναφορές αυτές περιλαμβάνονται για λόγους ευκολίας. Αναφορές σε προϊόντα δεν σημαίνουν την έγκριση αυτών των προϊόντων.

18.1 Άλλες οδηγίες

[HACKER]

Hacker, Diana. (1993). A Pocket Style Manual. St. Martin's Press, Inc. 175 Fifth Avenue, New York, NY 10010.

[SPOOL]

Spool, J.M., Sconlong, T., Schroeder, W., Snyder, C., DeAngelo, T. (1997). Web Site Usability: A Designer's Guide User Interface Engineering, 800 Turnpike St, Suite 101, North Andover, MA 01845.

[UWSAG]

"The Unified Web Site Accessibility Guidelines", G. Vanderheiden, W. Chisholm, eds. Οι οδηγίες Unified Web Site Guidelines συντάχθηκαν από το Trace R & D Center στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν με τη χρηματοδότηση του Εθνικού Ινστιτούτου για την Έρευνα σχετικά με τις Αναπηρίες και την Αποκατάσταση (National Institute on Disability and Rehabilitation Research - NIDRR),  του Υπουργείου Παιδείας των Η.Π.Α.

[WALSH]

Walsh, Norman. (1997). "A Guide to XML." In "XML: Principles, Tools, and Techniques." Dan Connolly, Ed. O'Reilly & Associates, 101 Morris St, Sebastopol, CA 95472. pp 97-107.

18.2 Πράκτορες χρήστη και άλλα εργαλεία

Μια λίστα των εναλλακτικών περιηγητών Ιστού (alternative Web browsers) (υποστηρικτικές τεχνολογίες και άλλοι πράκτορες χρήστη που έχουν σχεδιαστεί για την προσβασιμότητα) διατηρείται στην τοποθεσία της WAI στον Ιστό.

[ALTBROWSERS]

Εναλλακτική περιήγηση στον Ιστό ("Alternative Web Browsing"). Σε αυτή τη σελίδα τεκμηριώνεται η γνωστή υποστήριξη από πράκτορες χρήστη (συμπεριλαμβανομένων των υποστηρικτικών τεχνολογιών) ορισμένων χαρακτηριστικών προσβασιμότητας που αναφέρονται στο παρόν έγγραφο. Η σελίδα είναι διαθέσιμη στην τοποθεσία http://www.w3.org/WAI/References/Browsing.

[BOBBY]

Το Bobby είναι ένα αυτόματο εργαλείο επικύρωσης προσβασιμότητας που έχει αναπτύξει η Cast.

[CSSVAL]

Η Υπηρεσία Επικύρωσης CSS W3C (W3C CSS Validation Service).

[HOMEPAGEREADER]

Το πρόγραμμα ανάγνωσης της αρχικής σελίδας της IBM (Home Page Reader).

[HTMLVAL]

Η Υπηρεσία Επικύρωσης HTML W3C (W3C HTML Validation Service).

[JAWS]

Το πρόγραμμα ανάγνωσης οθόνης Jaws της Henter-Joyce.

[LYNX]

Το Lynx είναι ένας περιηγητής μόνο κειμένου.

[LYNXME]

Το Lynx-me είναι ένας προσομοιωτής Lynx.

[LYNXVIEW]

Το Lynx Viewer είναι ένας προσομοιωτής Lynx.

[PWWEBSPEAK]

Το pwWebSpeak της Productivity Works.

[WAI-UA-SUPPORT]

Υποστήριξη πρακτόρων χρήστη για προσβασιμότητα (User Agent Support for Accessibility)

[WINVISION]

Το WinVision της Artic.

18.3 Πόροι προσβασιμότητας

[DVS]

Υπηρεσίες περιγραφικού βίντεο DVS (DVS Descriptive Video Services).

[NCAM]

Το Εθνικό Κέντρο για Προσβάσιμα Μέσα (National Center for Accessible Media) παρέχει πληροφορίες για τις λεζάντες και την ηχητική περιγραφή στον Ιστό (captioning and audio description on the Web).

[TECHHEAD]

Η Tech Head παρέχει ορισμένες πληροφορίες για το δείκτη Fog (Fog index) που περιγράφεται στο [SPOOL].

[WAI-ER]

Η Ομάδα Εργασίας Αξιολόγησης και Επισκευής της WAI (WAI Evaluation and Repair Working Group).

19 Ευχαριστίες

Συμπροεδρία της Ομάδας Εργασίας των Οδηγιών για το Περιεχόμενο του Ιστού:

Jason White, Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης

Gregg Vanderheiden, Trace Research and Development

Αρμόδια για την Ομάδα του W3C:

Wendy Chisholm

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τα ακόλουθα άτομα για τη συνεισφορά τους με το χρόνο και τα πολύτιμα σχόλιά τους στη διαμόρφωση αυτών των οδηγιών:

Harvey Bingham, Kevin Carey, Chetz Colwell, Neal Ewers, Geoff Freed, Al Gilman, Larry Goldberg, Jon Gunderson, Eric Hansen, Phill Jenkins, Leonard Kasday, George Kerscher, Marja-Riitta Koivunen, Josh Krieger, Chuck Letourneau, Scott Luebking, William Loughborough, Murray Maloney, Charles McCathieNevile, MegaZone (Livingston Enterprises), Masafumi Nakane, Mark Novak, Charles Oppermann, Mike Paciello, David Pawson, Michael Pieper, Greg Rosmaita, Liam Quinn, Dave Raggett, T.V. Raman, Robert Savellis, Jutta Treviranus, Steve Tyler και Jaap van Lelieveld